Θέματα & Λύσεις -> Βιολογία Θετικών Σπουδών Γ΄ Λυκείου

6 / 264

7
Βιολογία Θετικών Σπουδών – Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ
Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:
1. Πώς αναστέλλεται η δράση των ογκοκατασταλτικών γονιδίων; Να
αναφέρετε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. (Μονάδες 5)
2 . Πώς ονομάζεται η αλλαγή που παρουσιάζεται στον καρυότυπο ενός
ανθρώπου, όταν εμφανίζεται ένα επιπλέον χρωμόσωμα 21 και πώς
προκύπτει αυτό; (Μονάδες 8)
3. Πώς συμβάλλει η ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώματος στη μελέτη της
εξέλιξής του και στη μαζική παραγωγή προϊόντων; (Μονάδες 7)
4. Πώς χρησιμοποιείται ο όρος αδελφές χρωματίδες, σε ποιο στάδιο της
κυτταρικής διαίρεσης εμφανίζουν το μεγαλύτερο βαθμό συσπείρωσης και
πώς μοιράζονται στα δύο νέα κύτταρα; (Μονάδες 5)
Απάντηση:
1. Τα ογκοκατασταλτικά γονίδια είναι γονίδια που ελέγχουν την κυτταρική
διαίρεση, καταστέλλοντάς την, όποτε είναι απαραίτητο. Η αναστολή της
δράσης τους που είναι συνήθως αποτέλεσμα μετάλλαξης, κυρίως έλλειψης
γονιδίου, αφαιρεί από το κύτταρο τη δυνατότητα ελέγχου του
πολλαπλασιασμού και οδηγεί σε καρκινογένεση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
αποτελεί ο καρκίνος του αμφιβληστροειδούς (ρετινοβλάστωμα) που είναι το
αποτέλεσμα έλλειψης ενός ογκοκατασταλτικού γονιδίου.
2. Το σύνδρομο Down (Τρισωμία 21) είναι η πιο κοινή αριθμητική χρωμοσωμική
ανωμαλία. Τα άτομα με σύνδρομο Down εμφανίζουν καθυστέρηση στην
ανάπτυξη, χαρακτηριστικές δυσμορφίες στο πρόσωπο και διανοητική
καθυστέρηση. Στον καρυότυπο των ατόμων που πάσχουν, σε όλες σχεδόν τις
περιπτώσεις, εμφανίζεται ένα επιπλέον χρωμόσωμα 21. Η ύπαρξη του
επιπλέον χρωμοσώματος είναι αποτέλεσμα μη διαχωρισμού των
χρωμοσωμάτων του 21ου ζεύγους κατά το σχηματισμό γαμετών στη μείωση.
Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ωάριο, και σε σχετικά λιγότερες
περιπτώσεις σπερματοζωάριο, με δύο χρωμοσώματα 21. Γονιμοποίηση του
γαμέτη που έχει το επιπλέον χρωμόσωμα 21 με ένα φυσιολογικό θα
δημιουργήσει στο ζυγωτό τρισωμία 21. Η πιθανότητα γέννησης παιδιού με
σύνδρομο Down σχετίζεται με την ηλικία της μητέρας. Μελέτες δείχνουν ότι
μια μέλλουσα μητέρα ηλικίας 45 ετών έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να
ΘΕΜΑ 2Ο ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2008